انتقاد کم‌سابقه منوچهر متکی از 'پیشنهادهای ناپخته' ایران در مذاکرات اتمی

منوچهر متکی، وزیر امور خارجه پیشین ایران که در حین ماموریت خارجی توسط محمود احمدی نژاد از وزارت عزل شد، از رفتار مقام های کشورش در مذاکرات اتمی با گروه ۱+۵ به طور کم سابقه‌ای انتقاد کرده است.
آقای متکی در یادداشتی که روز هفتم بهمن با عنوان "پیشنهادهای ناپخته در مذاکرات هسته ای" در وب سایت رسمی‌اش منتشر کرده، رفتار ایران در تعیین محل مذاکرات را مورد انتقاد قرار داده و گفته "با توجه به شرایط عراق و مصر و حتی ترکیه در پی مواضع مداخله جویانه‌اش در مسائل منطقه به ویژه سوریه، اساسا برگزاری نشست‌های کشورمان با ۱+۵ در خارج از کشورهای مذاکره کننده منفعت خاصی برای ما ندارد."
ایران و شش قدرت جهانی (آمریکا، بریتانیا، فرانسه، چین و روسیه به عنوان اعضای دائم شورای امنیت به همراه آلمان) نزدیک به هفت سال است که در حال مذاکره با ایران بر سر برنامه های اتمی این کشور هستند.
این گفتگوها پیش از این در ژنو، استانبول، بغداد، مسکو و یک بار در حاشیه نشست سازمان ملل در نیویورک برگزار شده است.
وزیر خارجه سابق ایران در این یادداشت نوشته است که "در آغاز، این مذاکرات در تهران و یا در کشورهای اروپایی طرف مذاکره صورت می‌پذیرفت. ترکیه در سال ۱۳۸۶ در راستای نقش آفرینی خود در موضوعات و تحولات منطقه‌‍‌ای و البته در رویکردی مثبت به دنبال برگزاری این گفتگوها در آن کشور بود. از این رو ترکیه خود با طرفین هماهنگ می‌کرد و نهایتا چند دور از این مذاکرات طی سال‌های گذشته در استانبول برگزار شد."
استانبول هم سه دور میزبان گفتگوها بود اما پس از تنش در روابط ایران و ترکیه بر سر حکومت بشار اسد در سوریه، ایران خواستار میزبانی بغداد، پایتخت عراق شد.
آقای متکی به تندی از پیشنهاد میزبانی به عراق انتقاد کرده و گفته "از مدتی قبل، طرف ایرانی در حالی کشور عراق را به عنوان محل مذاکرات ایران و ۱+۵ پیشنهاد داد که مشخص نیست با چه تحلیلی کشوری که هنوز از استانداردهای لازم امنیتی برای چنین اقداماتی برخوردار نیست باید به عنوان محل انجام مذاکرات پیشنهاد شود."
پس از یک دور میزبانی بغداد، اواخر بهار سال جاری خورشیدی مسکو پایتخت روسیه میزبان گفتگوها شد، اما اخیرا علی اکبر صالحی وزیر خارجه ایران اعلام کرده که جمهوری اسلامی خواهان میزبانی قاهره، پایتخت مصر است و مقام های مصری هم از آن استقبال کرده‌اند.
منوچهر متکی در این یادداشت گفته که پس از اعلام این موضوع و "به فاصله کوتاهی، بر اساس خبر خبرگزاری رسمی مصر (الشرق الاوسط) و به نقل از یک مقام ارشد دولت این کشور اعلام می شود که مصر هنوز درباره میزبانی نشست بعدی مذاکرات هسته ای ایران و ۱+۵ تصمیمی نگرفته است."
وزیر خارجه سابق ایران گفته که "این مطلب دگربار و به روشنی موید آن است که در دیپلماسی نباید به جایگاه کشور چوب حراج بزنیم و پیشهادهای کارشناسی نشده و غیر هماهنگ با طرف مذاکره خود را اعلام نماییم."
او پیشنهاد کرده که "بهترین محل برگزاری این گفت و گوها، پایتخت کشورهای مذاکره کننده به صورت تناوبی" است "مثلا برای دور بعدی نشست و در رایزنی با خانم اشتون، پاریس، تهران و یا پکن پیشنهاد شود."
کاترین اشتون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و سعید جلیلی دبیرشورای عالی امنیت ملی ایران سرپرستی مذاکرات اتمی را بر عهده دارند.
در روز شنبه هفتم بهمن (۲۶ ژانویه) در حالی که برخی از رسانه های ایران از قول معاون آقای جلیلی گفته بودند که معاون خانم اشتون در تماس تلفنی گفته گروه ۱+۵ آماده مذاکره در ماه ژانویه نیست، سخنگوی دفتر خانم اشتون، این موضوع را رد کرد و خبر داد که ایران پیشنهاد گروه ۱+۵ را برای مذاکره در ماه جاری میلادی در استانبول ترکیه نپذیرفته است.
سخنگوی خانم اشتون گفته بود دو طرف از ماه دسامبر در حال گفتگو برای رسیدن به توافقی درباره زمان و مکان مذاکرات بوده اند.
مذاکرات دو طرف که آخرین بار حدود شش ماه پیش انجام شده به گفته منابع رسمی به دلیل طرح مسائل تازه از سوی ایران که ظاهر مربوط به محل مذاکرات است، به تعویق افتاده.
آقای متکی در یادداشت اخیر خود گفته که "در دیدار چندی پیش خود با آقای وزیر خارجه متذکر شدم که بیان سخنگوی وزارت امور خارجه مبنی بر پخش مستقیم مذاکرات از طریق رسانه ها کلامی غیر دیپلماتیک و نسنجیده است، ضمن آنکه پذیرش شکست مذاکرات قبل از برگزاری را القا می کند."
رامین مهمانپرست سخنگوی وزارت امور خارجه ایران پس از آخرین دور مذاکرات اتمی در مسکو گفته بود که هیات ایرانی به گروه ۱+۵ پیشنهاد کرده مذاکرات از طریق تلویزیون به طور مستقیم پخش شود.